Of je nu studeert voor een wijnexamen of gewoon met meer aandacht van wijn wilt genieten, weten hoe je wijn moet proeven en beschrijven is een essentiële vaardigheid. Elke wijnstijl – rood, wit, rosé en mousserend – biedt een unieke zintuiglijke ervaring. Door wijn systematisch te leren observeren, ruiken en proeven, kun je zelfvertrouwen opbouwen en een diepere waardering ontwikkelen voor wat er in je glas zit.
In deze gids verkennen we de belangrijkste stappen voor het proeven en beschrijven van verschillende soorten wijn met behulp van de WSET Systematische Aanpak van het Proeven (SAT).
🍷 Stap 1: Kijken - het uiterlijk beoordelen
Begin met het observeren van je wijn in een schone, goed verlichte omgeving. Kantel je glas tegen een witte achtergrond om het volgende te beoordelen:
Helderheid: Is de wijn helder of wazig? Een troebele wijn kan duiden op een fout of een ongefilterde stijl.
Intensiteit: Is de kleur bleek, medium of diep?
Kleur:
Rode wijnen: Paars, robijn, granaat of tanig
Witte wijnen: Citroen, goud of amber
Rosé wijnen: Roze, zalm of oranje
Mousserende wijnen: Let op de kleur en de bellenstroom (fijne, aanhoudende belletjes zijn een teken van kwaliteit)
👃 Stap 2: Ruiken - De neus evalueren
Draai het glas om aroma’s vrij te maken en snuif dan diep. Je evalueert de intensiteit en het karakter van de aroma’s van de wijn.
Primaire aroma’s: Komen van de druif (fruit, kruiden, bloementonen)
Secundaire aroma’s: Komen van het wijnmaken (eiken, gist, boter, toast)
Tertiaire aroma’s: Komen van veroudering (gedroogd fruit, aarde, leer, noten)
Tips per stijl:
Rode wijnen ruiken vaak naar zwart of rood fruit, kruiden, aarde of eikenhout.
Witte wijnen hebben citrusvruchten, steenvruchten, bloemen en mineralen.
Roséwijnen kunnen aardbeien, kersen, rozen of meloen bevatten.
Mousserende wijnen hebben meestal aroma’s van groene appel, citrusvruchten, toast, brioche of amandel.
Stap 3: proeven - het gehemelte analyseren
Neem een slok en laat de wijn je gehemelte omhullen. Overweeg deze elementen:
1. Zoetheid
De meeste wijnen zijn droog, maar sommige kunnen off-dry, medium-zoet of zoet zijn (vooral in mousserende of dessertwijnen).
2. Zuurgraad
Zuurgraad geeft wijn zijn frisheid. Witte, rosé en mousserende wijnen hebben vaak een hoger zuurgehalte dan rode wijnen.
3. Tannine (in rode wijnen)
Tannines zorgen voor een drogend gevoel en dragen bij tot de structuur en het rijpingspotentieel.
4. Alcohol
Over het algemeen:
Laag: onder 11%
Gemiddeld: 11-13,9%
Hoog: 14% en hoger
5. Body
Licht, medium of vol – dit verwijst naar het totale gewicht of mondgevoel van de wijn.
6. Intensiteit en kenmerken van de smaak
Vergelijk wat je geroken hebt met wat je proeft: fruit, bloemen, kruiden, eikenhout, enz.
7. Afdronk
Hoe lang de smaken aanhouden na het doorslikken: kort, middellang of lang. Een lange afdronk is een teken van kwaliteit.
🔍 Wijnen beschrijven op stijl
🍷 Rode wijn
Voorbeeld: Een Barossa Shiraz
Diep robijnrood van kleur, met uitgesproken aroma’s van braam, pruim, peper en vanille.
Volle body, veel tannine en alcohol, met een lange kruidige afdronk.
🥂 Witte wijn
Voorbeeld: Chablis
Bleke citroen, met medium aroma’s van groene appel, citroenschil en natte steen.
Droog, hoge zuurgraad, lichte body, met een knisperende, minerale afdronk.
🌸 Rosé Wijn
Voorbeeld: Provence Rosé
Bleke zalm, met delicate aroma’s van aardbei, roze pompelmoes en rozenblaadjes.
Droog, gemiddelde zuurgraad, lichte body, verfrissend en elegant.
✨ Mousserende wijn
Voorbeeld: Champagne
Bleek goud, met aanhoudende bubbels.
Aroma’s van groene appel, citroen, toast en brioche.
Hoge zuurgraad, droog, met een romige mousse en lange afdronk.
🧠 Tips om je proefvaardigheden te verbeteren
Oefen regelmatig met een proefdagboek.
Wijnen naast elkaar proeven om stijlen en variëteiten te vergelijken.
Gebruik een consistente wijnwoordenschat (zoals onderwezen in WSET en andere wijncursussen).
Vertrouw niet alleen op je geheugen – schrijf je aantekeningen op.
Woon proeverijen, workshops of een wijnclub bij om je smaakpapillen te ontwikkelen.
Wijn leren proeven en beschrijven kost tijd en oefening, maar het is een van de meest lonende onderdelen van je wijnreis. Of je nu een gedurfde rode of een pittige mousserende wijn analyseert, het vermogen om structuur, aroma en balans te herkennen verdiept je plezier en vergroot je zelfvertrouwen.
Dus pak een glas, doe rustig aan en geniet van elk detail – er schuilt een hele wereld in elke slok.
